گروه کالا و خدمات
ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان (ارتودنتیکس) یک رشته تخصصی در علم دندانپزشکی است که به بررسی، تشخیص و درمان اختلالات و نقایص طبیعی دندان‌ها و فک‌ها می‌پردازد. این رشته با هدف بهبود تناسب و هماهنگی ساختار دهان و صورت، مشکلات مرتبط با اندازه، موقعیت و ارتفاع دندان‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهد. ارتودنتیست‌ها با استفاده از انواع دستگاه‌ها و متدهای تصحیحی، سعی می‌کنند تا این اختلالات را بهبود بخشند و برای بیماران به یک لبخند زیبا و سالم دست‌یابی کنند. علاوه بر اصلاح مشکلات ظاهری، ارتودنسی از نظر عملکردی نیز به بهبود فعالیت‌های کلیه اجزای دهان، از جمله چوپاندنی، گوشتی و مفاصل فکی می‌اندیشد. ارتودنسی یکی از تخصص‌های مهم در دندانپزشکی است که باعث بهبود کیفیت زندگی و افزایش اعتماد به نفس بیماران می‌شود.
ارتودنسی برای چه کسانی مناسب است؟
ارتودنسی برای افرادی مناسب است که با مشکلات و نقایص طبیعی دندان‌ها و فک‌ها مواجه هستند. افرادی که به هر یک از موارد زیر مبتلا هستند، می‌توانند از درمان ارتودنسی بهره‌مند شوند:
- اندازه و موقعیت نامناسب دندان‌ها: این مشکل ممکن است شامل دندان‌های خیلی تنگ، فاصله‌های بین دندان‌ها، دندان‌های برهنه، پیچیدگی زیاد دندان‌ها و موارد مشابه باشد.
- عدم هماهنگی فک‌ها: افرادی که فک‌های بالا و پایین‌شان به‌طور نامناسب هماهنگ نیستند (مثلاً دندان‌های پیشرو یا عقب‌تر از مقدار طبیعی) ممکن است نیاز به ارتودنسی داشته باشند.
- بیش‌فعالی یا کم‌فعالی عضلات صورت و فک‌ها: این مشکل می‌تواند به تلفیق با دیگر نقایص منجر به مشکلات عضلانی-اسکلتی در دهان و صورت شود.
- نقص هنجاری‌ها (به عنوان مثال, بیت عمیق یا بیت معکوس): این نوع مشکلات ممکن است باعث عدم تماس مناسب دندان‌ها و عضلات در هنگام بسته شدن دهان شوند.
- تنگی یا اندازه بزرگ دهان و/یا قوس چانه: این مشکلات می‌توانند تأثیرات منفی بر روی جلوه و عملکرد دهان و صورت داشته باشند.
- ارتودنسی به تنهایی یا در ترکیب با جراحی فک‌ها (جراحی ارتودنسی) به کمک انواع دستگاه‌ها و ابزارهای تصحیحی، این مشکلات را بهبود می‌بخشد و تناسب، هماهنگی و عملکرد بهتر دندان‌ها و فک‌ها را فراهم می‌آورد. درمان ارتودنسی نه تنها به بهبود عملکرد دهان و صورت کمک می‌کند، بلکه می‌تواند اثرات مثبت زیادی بر روی اعتماد به نفس و راحتی روزانه فرد داشته باشد.
انواع ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان به صورت کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- ارتودنسی ثابت (Fixed Orthodontics): در این نوع ارتودنسی، براکت‌ها و باندها بر روی سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند و با استفاده از سیم‌های ارتودنسی و اجزای دیگر، فشار و نیرو به دندان‌ها اعمال می‌شود تا به مرور زمان دندان‌ها به موقعیت‌های مطلوب حرکت کنند. ارتودنسی ثابت معمولاً برای موارد پیچیده‌تر و شدیدتری از نقایص استفاده می‌شود.
- ارتودنسی قابل جابجایی (Removable Orthodontics): در این نوع ارتودنسی، از دستگاه‌هایی مثل پوشکی‌ها (به شکل پلاستیکی) یا آپارات‌های خودکار استفاده می‌شود که می‌توان آنها را جابجا کرد. این نوع ارتودنسی بیشتر برای موارد ساده‌تر و نقایص کمتر استفاده می‌شود و به برخی افراد کمک می‌کند که تغییرات کوچک در موقعیت دندان‌های خود ایجاد کنند.
توجه داشته باشید که هر نوع ارتودنسی ممکن است به صورت شفاف (مانند براکت‌های شفاف) یا غیرشفاف (به عنوان مثال براکت‌های فلزی) باشد و انتخاب نوع ارتودنسی بستگی به مورد هر فرد و توصیه‌های پزشک دارد.
ارتودنسی پیشگیری
ارتودنسی پیشگیری، مجموعه‌ای از تدابیر و مراقبت‌هایی است که با هدف جلوگیری یا کاهش احتمال بروز نقایص و اختلالات دندانی و فکی در آینده، به ویژه در دوران رشد و تکامل دندان‌ها و فک‌ها، انجام می‌شود. این اقدامات اغلب به صورت مستمر انجام می‌شوند و از جمله مواردی که در ارتودنسی پیشگیری مد نظر قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- مراقبت‌های دندانپزشکی دوره‌ای: از جمله مراجعات منظم به دندانپزشک برای بررسی و تعیین وضعیت دندان‌ها و فک‌ها، تشخیص زودهنگام نقایص و انجام پیش‌بینی‌های لازم.
- اصلاح عادات بد: به عنوان مثال، اصلاح عادت خودکشیدن انگشت، استفاده از شیرینی و اشیاء سخت در دهان و… که ممکن است منجر به انحراف دندان‌ها شود.
- استفاده از وسایل کمکی: ممکن است پزشک ارتودنتیست برای برخی افراد در صورت نیاز و به صورت موقت وسایل کمکی مانند پوشکی‌ها یا براکت‌های ساده را تجویز کند تا از ایجاد نقایص بزرگ‌تر جلوگیری شود.
- توصیه‌های تغذیه: تغذیه مناسب و متعادل می‌تواند به بهبود رشد و تکامل صحیح دندان‌ها و فک‌ها کمک کند.
- تمرینات عضلانی: انجام تمرین‌هایی برای قوی‌تر کردن عضلات صورت و فک‌ها می‌تواند به جلوگیری از مشکلات عضلانی-اسکلتی مرتبط با دهان کمک کند.
- مراقبت‌های بهداشتی دهان: بهداشت دهان و دندان‌ها، شامل مسواک‌زنی منظم، استفاده از نخ‌دندان، و مصرف محدود شیرینی و آب‌نبات، از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا ارتودنسی کردن درد دارد؟
ارتودنسی کردن ممکن است باعث ایجاد درد و ناراحتی در مدت کوتاهی بعد از شروع درمان شود. این درد و ناراحتی به علت تغییراتی که در ساختار دندان‌ها و فک‌ها ایجاد می‌شود و عضلات صورت و چانه که به طور ناگهانی در حرکت قرار می‌گیرند، ایجاد می‌شود.
مواردی که ممکن است در اثر ارتودنسی کردن درد داشته باشند، عبارتند از:
راه‌اندازی براکت‌ها: زمان نصب براکت‌ها بر روی دندان‌ها و باندها حول دندان‌ها، ممکن است کمی درد و احساس فشار وجود داشته باشد.
تعویض سیم‌های ارتودنسی: در اثر تغییر سیم‌های ارتودنسی و اعمال نیروهای جدید به دندان‌ها، درد و احساس ناراحتی ایجاد می‌شود که به مرور زمان کمتر می‌شود.
فشار و تنگی: در اثر اعمال فشار به دندان‌ها و حرکت آنها به موقعیت‌های جدید، ممکن است حس تنگی و فشار در دهان ایجاد شود.
ایجاد زخم‌ها: در برخی موارد، براکت‌ها یا باندها ممکن است با باطله‌ها و بافت‌های دهان تداخل کنند و زخم‌ها ایجاد کنند.
به عنوان نکته مهم، این دردها و ناراحتی‌ها عموماً به مدت زمان کوتاهی محدود می‌شوند و با استفاده از داروها یا روش‌های کاهش درد، مانند گذشت زمان اولیه درمان یا استفاده از داروهای ضد التهاب، می‌توان آنها را مدیریت کرد. پس از مدتی، بدن به تغییرات صورت گرفته عادت می‌کند و درد و ناراحتی به مرور زمان کمتر می‌شود. همچنین، همکاری مطمئن و منظم با ارتودنتیست و اطلاع‌رسانی از وضعیت درمان، به تسهیل درک و مقابله با درد و ناراحتی‌ها کمک می‌کند.
سخن آخر
ارتودنسی یکی از مهم‌ترین رشته‌های دندانپزشکی است که بهبود موقعیت و ترتیب دندان‌ها و فک‌ها را هدف دارد. این درمان می‌تواند تأثیرات بزرگی بر روی زندگی افراد داشته باشد، از جمله بهبود کیفیت خنثی کردن غذا، تقویت عملکرد جویدن، کاهش درد مفاصل فک و بهبود ظاهر و جلوه لبخند.
با ارتودنسی، نه تنها اصلاح مشکلات ظاهری دندان‌ها و فک‌ها انجام می‌شود، بلکه از نظر عملکردی نیز بهبود‌های چشمگیری ایجاد می‌شود. این درمان به صورت شفاف (با براکت‌ها و پوشکی‌های شفاف) یا غیرشفاف (با براکت‌های فلزی) ارائه می‌شود، که انتخاب نوعی از آن بستگی به نیازها و ترجیحات هر فرد دارد.
